Səyahət zamanı bəzən insan maşında, avtobusda, qatar və ya təyyarədə üzüntü, başgicəllənmə və ürəkbulanma hiss edir. Foodinfo.az xəbər verir ki, bu fizioloji reaksiyaya tibbdə kinetoz (yunanca kynesis — hərəkət) deyilir və xalq arasında “nəqliyyat xəstəliyi” və ya “hava/ dəniz xəstəliyi” kimi tanınır.
Niyə bəzilərində olur, bəzilərində yox?
Vəsaitlər arasında uyğunsuzluq yarananda baş beyində qarışıqlıq baş verir: gözlər hərəkəti görür, qulaq və balans orqanları vibrasiyaları hiss edir, amma əzələlər və oynaqlar hərəksiz qalır. Bu ziddiyyət beynin “xilasetmə proqramını” işə salmasına səbəb olur: nəfəs tezləşir, ürəkbulanma yaranır, bədən özünü qorumağa çalışır.
Həssaslıq fərdi olur: bəziləri çox, bəziləri az uça bilər. Məsələn, sürücülər az əziyyət çəkir, çünki onlar vəziyyəti idarə edir və beynin hissiyatı daha uyğun olur.
Hərəkət xəstəliyini azaltmaq üçün tövsiyələr:
Səyahətə əvvəlcədən hazırlıq:
Yol əvvəlindən ağır, yağlı, ədviyyatlı və qazlı içkilərdən uzaq durun; yüngül qidalar yeyin (məsələn, tərəvəz və ya yoqurt).
Yemək yol 1,5 saat əvvəl alınmalıdır.
Tərləmə və ürəkbulanmanı azaltmaq üçün mətni, imbir, limon dilimləri, duzlu xiyar, qazsız su və ya çay götürün.
Aptekdə satılan preparatlar (tablet, bilək halqası) səyahət 30–60 dəqiqə əvvəl qəbul edilməlidir.
Yolda rahatlama üsulları:
Təzə hava təmin edin (pəncərə açın və ya kondisioner işlədin).
Dərin və sakit nəfəs alın.
Gözləri üfüqdə və ya yolun bir nöqtəsinə fokuslayın.
Konsentrasiya kömək etmirsə, gözlərinizi yumun.
Baş, qulaq və biləkləri masaj edin.
Nə etməmək lazımdır:
Kitab oxumaq və ya telefonla məşğul olmaq məsləhət deyil, çünki gözləriniz hərəkətsiz olduğunu bildirir, bədən isə hərəkət edir, bu da konflikt yaradır.
Hərəkət xəstəliyindən qoruyan yerlər:
Avtomobil: qabaq oturacaq, sürücü ilə birlikdə yol izləmək.
Avtobus: mərkəzə yaxın oturacaqlar.
Gəmi: orta hissə, üfüq görünən paluba.
Təyyarə: pəncərə və ya keçid, qanadların yaxınlığı.
Qatar: hərəkət istiqamətində oturmaq, aşağı yataq.
Bu sadə tədbirlər hərəkət xəstəliyinin qarşısını almağa və səyahəti daha rahat etməyə kömək edir.
