Sümüklər bədəndə bir çox rol oynayır. Bədənin duruşunu, orqanları qoruyur, əzələləri sabitləşdirir və kalsium saxlayır. Uşaqlıq və yeniyetməlik dövründə güclü və sağlam sümüklərin qurulması vacib olsa da, sonrakı həyatda sağlamlıq problemlərindən qaçınmaq üçün yetkinlik dövründə sümük sağlamlığını qorumaq da vacibdir. Sümüklər üçün əsas qida kalsiumdur.
İrəli yaşla bədəndə azalan kalsiumu istehlak etdiyimiz qidalarla əvəz etmək sağlamlığımızı və gücümüzü qorumaq üçün vacibdir. Bu nöqtədə sizə tövsiyə edə biləcəyimiz ən təsirli qidalardan biri də şalğamdır.
Foodinfo.az xəbər verir ki, şalğam ənənəvi olaraq baş ağrılarını, romatoid artriti və ödemi müalicə etmək üçün istifadə edilmişdir. O, həmçinin zərərli mikroblardan, qaraciyər xəstəliklərindən və diabetdən qoruya bilən fenollar və flavonoidlər kimi antioksidantlarla zəngindir.
Bu tərəvəzin digər faydalı tərkib hissəsi olan arveleksin iltihabı azaltmağa, yüksək qan təzyiqini və yüksək qan xolesterolunu azaltmağa kömək edir.
Şalğam qan durulaşdıran dərmanlardan istifadə edənlərə tövsiyə edilmir. Bundan başqa, qalxanabənzər vəzində problemi olan və böyrək daşı olan şəxslərə də yeməzdən əvvəl həkimə müraciət etmələri lazımdır. Gündə bir porsiya, yəni təxminən 130 qram şalğam tövsiyə edilir. Əks halda, həddindən artıq istehlak şişkinlik və mədə ağrısına səbəb ola bilər.
Liflə zəngin olduğu üçün həzmə çox faydalıdır. Ənənəvi olaraq, bu tərəvəz müxtəlif mədə-bağırsaq xəstəliklərinin müalicəsində istifadə edilir. Tədqiqatlar göstərir ki, daha çox miqdarda pəhriz lifi istehlak etmək bağırsaq hərəkətinə kömək etdiyi üçün divertikulyar xəstəlik riskini azalda bilər.
Şalğamın mədə xorasına səbəb olan helicobacter pylori bakteriyası ilə də mübarizə apardığı sübut edilmişdir. Pəhrizinizə şalğam daxil etmək bağırsaq sağlamlığını yaxşılaşdırmağa kömək edir. Onunla həmçinin şişkinlik, qaz və qəbizlik kimi mədə problemlərindən xilas ola bilərsiniz.
Bu tərəvəz ürək sağlamlığı üçün istehlak edilə bilər, çünki şalğamın antidiyabetik, iltihab əleyhinə və antioksidant xüsusiyyətləri ürək-damar xəstəlikləri riskini azaltmağa kömək edir. Şalğam xolesterol səviyyəsini tənzimləməyə kömək edə bilən yüksək miqdarda sağlam yağ ehtiva edir.
Şalğamın tərkibindəki qlükozinolatlar və izotiosiyanatlar xərçəng əleyhinə xüsusiyyətlərə malikdir. Tədqiqatlar göstərir ki, şalğam yumurtalıq, kolon, sidik kisəsi, ağciyər, prostat və döş xərçəngi kimi xərçənglərin qarşısını almaq üçün istifadə edilir.
Başqa bir araşdırmada şalğam kökünün etanolik ekstraktı siçovullarda qaraciyərin zədələnməsindən qorunduğu aşkar edilmişdir. Şalğam suyu ekstraktı həmçinin qaraciyər fibrogenezindən (qaraciyərdə çoxlu çapıq toxumasının əmələ gəlməsi) qorunduğu aşkar edilmişdir.
Ümumiyyətlə, bu tədqiqatlar göstərir ki, şalğam qaraciyərin qorunmasında mühüm rol oynayır. Şalgamın oxşar rolu böyrəklərdə də müşahidə edilmişdir. Böyrək daşlarına qarşı da qoruyucu təsir göstərir.
Şalğamları arıqlamaq üçün istehlak edə bilərsiniz, çünki onlar lipid mübadiləsində iştirak edən reseptorları stimullaşdırmaqla yağ hüceyrələrində lipidlərin yığılmasının qarşısını almaq qabiliyyətinə malikdirlər.
Şalğam aşağı kalorili və aşağı glisemik indeksə malikdir. Çiy şalgamın glisemik indeksi 30-dur (bişirilmiş şalgamın GI isə 85-dir). Şalgamın yüksək pəhriz lifi toxluğu artırır və aclıq hissini aradan qaldırmağa kömək edir. Onun metabolik sağlamlığa bu təsirləri kilo verməyə kömək edir.
Dəmir çatışmazlığı anemiyanın əsas səbəblərindən biridir. Dəmir qırmızı qan hüceyrələrində olan hemoglobinin vacib komponentidir. Bədənin bütün hissələrinə oksigenin daşınması üçün lazımdır. Şalğam dəmirlə zəngindir və onları qida rasionunuza daxil etmək anemiyanın yaratdığı yorğunluqla mübarizə aparmağa kömək edə bilər. Şalğam həmçinin dəmirin udulmasına kömək edən C vitamini ilə də zəngindir.
100 qram şalğamda təxminən 43 mq kalsium var. Kalsium sümük və diş sağlamlığı üçün vacib bir mineraldır və bədən funksiyalarının tənzimlənməsində mühüm rol oynayır.
Kalsium qəbulunuzu artırmaq istəyirsinizsə, süd, qatıq, pendir, badam, fındıq, yaşıl yarpaqlı tərəvəzlər, eləcə də şalğam kimi digər kalsium mənbələrindən istifadə edə bilərsiniz.
Bu tərəvəzdə K vitamini də var. Bu da öz növbəsində sınıq riskini azaltmağa, kalsiumun udulmasını artırmağa və sümük sıxlığını artırmağa kömək edir.
Şalgamın tərkibində xolin var. Kolin bir çox həyati funksiyalar üçün vacibdir.
Bu yaddaşa kömək edən hüceyrə membranlarının struktur komponentidir. O, həmçinin nörotransmitterlərin tərkib hissəsidir və iltihabı azaltmağa kömək edir.
