Lyme xəstəliyi gənə tərəfindən ötürülən bir xəstəlikdir. Çoxlu sayda heyvanlarda - itlərdə, pişiklərdə, atlarda, qoyunlarda və başqalarında rast gəlinir. İnsanlar da Lyme xəstəliyindən əziyyət çəkirlər. Xəstəliyin törədicisi Borelia cinsinin spiroket bakteriyalarıdır (Borrelia garinii və Borrelia afzelii). Qan dövranına daxil olan patogen mərkəzi sinir sisteminə, ürək-damar sisteminə və dayaq-hərəkət sisteminə mənfi təsir göstərir.
Heyvanlarda xəstəliyin klinik təzahürləri
Çoxsaylı klinik əlamətlər ev heyvanlarında Lyme xəstəliyinə aid edilir, o cümlədən ətraf və oynaq xəstəlikləri, həmçinin böyrək, nevroloji və ürək anomaliyaları. Bununla belə, müxtəlif heyvan növlərində müşahidə olunan klinik əlamətlər əhəmiyyətli dərəcədə dəyişir. Atlarda və itlərdə borreliozun klinik əlamətləri yaxşı sənədləşdirilmişdir. Təsirə məruz qalan itlər adətən aralıq klaudikasiya, qızdırma, iştahsızlıq, letarji və limfadenopatiya (böyümüş limfa düyünləri) ilə özünü göstərir. Lyme xəstəliyi olan atlar nevroloji əlamətlər, uveit (xoroidin iltihabı) və ya dəri lenfoması göstərə bilər.
Layme xəstəliyini dişləmə yerində (eritema) fərqli qızartı varlığına əsaslanaraq təyin etmək mümkün deyil. Diaqnoz adətən gənə məruz qalma tarixi, klinik əlamətlər və terapiyaya cavab ilə birlikdə digər xəstəliklərin istisna edilməsi ilə qoyulur. Klinik əlamətlər qeyri-spesifik olduğundan, digər xəstəliklər Lyme xəstəliyini təqlid edə bilər. Lyme xəstəliyi laboratoriya testləri ilə təsdiqlənir.
Qarşısının alınması
Xəstəliyə qarşı mübarizədə gənələrdən qorunma mühüm rol oynayır. İtlərdə yaxmalar, spreylər və sistemli preparatlar şəklində istifadə üçün bir sıra effektiv repellentlər və akarisidlər mövcuddur. Gənələrin yoxlanılması və onların dərhal çıxarılması yoluxma ehtimalını azaltmağa kömək edəcək, çünki spiroketlərin gənədən onun sahibinə ötürülməsi üçün ən azı 24 saat vaxt lazımdır.
Nurlan