
Qoz qədim dövrlərdən bəri həm təbii dərman, həm də dəyərli qida kimi istifadə olunub. Onun tərkibindəki kompleks qida maddələri bu məhsulu təkcə qəlyanaltı kimi deyil, gündəlik sağlam qidalanmanın vacib elementi kimi qiymətləndirir. Foodinfo.az bildirir ki, qozun tərkibindəki doymamış yağ turşuları – xüsusilə omega-3 və omega-6 – ürək-damar sisteminin fəaliyyətini tənzimləməyə kömək edir, damar divarlarını elastik saxlayır və qan dövranını yaxşılaşdırır. Bu xüsusiyyət qozu infarkt və insult riskinin qarşısını almaqda potensial qoruyucu vasitəyə çevirir.
Qozun bir başqa vacib komponenti – E vitamini – güclü antioksidant təsirə malikdir. Bu maddə sərbəst radikalların hüceyrələrə verdiyi zərəri azaldaraq qocalma prosesini ləngidir. Xüsusilə dərinin qırışlara qarşı müqavimətini artırır, hüceyrələrin yenilənməsini dəstəkləyir və dərinin daha hamar və canlı görünməsinə töhfə verir. Məhz bu səbəbdən də son illərdə təbii kosmetik vasitələrdə qoz ekstraktına tez-tez rast gəlinir. Mütəxəssislər qeyd edir ki, qozun tərkibindəki polifenollar yalnız dəri üçün deyil, həm də beynin neyron fəaliyyətini qorumaqda əvəzsiz rol oynayır. Bu maddələr beyin hüceyrələrinin zədələnməsini azaldır, sinir keçiriciliyini gücləndirir və uzunmüddətli yaddaşın formalaşmasına kömək edir.
Bundan əlavə, qoz bədəndə iltihabi prosesləri tənzimləyən təbii mexanizm kimi çıxış edir. O, artrit kimi iltihabi xəstəliklərin əlamətlərini yüngülləşdirməyə kömək edə bilər. Tərkibindəki maqnezium, sink və selen kimi mikroelementlər immun sistemini gücləndirərək orqanizmi virus və bakteriyalara qarşı daha dayanıqlı edir. Qoz həm də qan şəkərinin səviyyəsini sabit saxlamağa kömək edir. Bu xüsusiyyət onu şəkərli diabetə meyilli şəxslər üçün uyğun qida edir, çünki yüksək lif və sağlam yağ tərkibi sayəsində insulinin təsirini dəstəkləyir.
Gündəlik 5-6 ədəd qozun rasiona daxil edilməsi həm beyin fəaliyyətinin artırılmasına, həm də stressin azaldılmasına səbəb olur. Bu miqdar həm toxluq hissi yaradır, həm də əlavə kaloriyə ehtiyac olmadan enerjini təmin edir. Lakin diqqət olunmalıdır ki, qoz yüksək kalori dəyərinə malikdir. Odur ki, onu normadan artıq qəbul etmək arzuolunmaz çəki artımına səbəb ola bilər. Eyni zamanda, bəzi insanlarda qoz allergik reaksiyalar doğura bilər və bu zaman istifadəyə ara verilməlidir.
Beləliklə, qoz yalnız ləzzətli və doyurucu qida deyil, həmçinin dəri, beyin və ürək sağlamlığı üçün təbii bir müalicə mənbəyidir. Onun gücü sadəcə tərkibindəki vitaminlərlə deyil, bu maddələrin qarşılıqlı və tarazlı təsiri ilə formalaşır.