Duz yeməklərin dadını artırmaq və konservasiya etmək üçün geniş istifadə olunan bir ədviyyatdır. Duzun miqdarı və istifadəsi sağlamlıq baxımından böyük əhəmiyyət daşıyır.
Foodinfo.az yeməyə duz əlavə etməyin faydaları və zərərləri haqqında bəzi məlumatları təqdim edir:
1. Duzun Faydaları
- Duz yeməklərin dadını artıraraq daha ləzzətli hala gətirir. Xüsusilə tərəvəz və ət yeməklərinə əlavə olunduqda onların təbii dadını ön plana çıxarır.
- Bədəndəki elektrolit balansının qorunmasında mühüm rol oynayır. Natrium və xlorid ionları bədənin düzgün işləməsi üçün vacibdir.
- Bu ədviyyat mikroorqanizmlərin böyüməsinə maneə törədərək qidaların daha uzun müddət saxlanmasına kömək edir. Bu xüsusiyyət duzlu qidaların daha uzun müddət təzə qalmasını təmin edir.
2. Duzun Zərərləri
- Çox miqdarda duz istehlakı yüksək qan təzyiqinə səbəb ola bilər. Bu da ürək-damar xəstəliklərinin riskini artırır. Hipertoniya problemi olan insanların duz istehlakını məhdudlaşdırması vacibdir.
- Artıq duz böyrəklər üçün yük yaradır. Böyrəklərin natrium balansını qoruması üçün daha çox çalışması lazım gəlir, bu da zamanla böyrək funksiyasını zəiflədir.
- Duzdan hədsiz istifadə sidik vasitəsilə kalsium itirilməsini artırır. Bu da zamanla sümük sıxlığının azalmasına və osteoporoz riskinin artmasına səbəb olur.
Dünya Səhiyyə Təşkilatı (WHO) gündəlik duz istehlakının 5 qramdan az olmasını tövsiyə edir. Bu, təxminən bir çay qaşığına bərabərdir. Yemək hazırlayarkən və yeyərkən bu miqdarı göz önündə tutmaq vacibdir.
Yeməklərdə duz miqdarını azaltmaq üçün digər təbii ədviyyatlar və otlar istifadə edilə bilər. Məsələn, sarımsaq, soğan, limon suyu, cəfəri və reyhan kimi dadlandırıcılar yeməklərin ləzzətini artıraraq duza olan ehtiyacı azaldır.
Qablaşdırılmış və işlənmiş qidaların tərkibində çoxlu duz var. Etiketləri diqqətlə oxumaq və tərkibində az duz olan qidalara üstünlük vermək lazımdır.