Yalnız bir yemək yemək məcburiyyətində olsaq, bizi ən uzun ömürlü edən qida hansı olardı?
Foodinfo.az xəbər verir ki, insan tək çörək yeməklə yaşaya bilməz. Qida müxtəlif olmalıdır ki, orqanizm lazım olan bütün vitamin və mineralları ala bilsin.
Dəqiq olan odur ki, ət, tərəvəz və ya meyvə yeganə qida ola bilməz. Ətdə əsas vitaminlər və lif yoxdur. Tərəvəz və meyvələrdə bol miqdarda vitamin olsa da, onların tərkibində yağ və zülal yoxdur.
Kanadanın şimalında 'dovşan aclığı' adlandırılan dovşan əti kimi davamlı yağsız ət yeyən insanlarda bir həftə ərzində ishal, baş ağrısı, halsızlıq əlamətlərinin meydana gəldiyi deyilir.
Qidalanmadan ölməmək üçün bu insanlara bir qədər yağ lazımdır. İnsanların bütün kalorilərini zülaldan alması, yeməklərində yağ və karbohidratların olmaması qaraciyərin zülal emal qabiliyyətini zəiflədir.Dovşan əti o qədər yağsızdır ki, həzm problemlərinə səbəb olur.
Qlazqo Kaledoniya Universitetinin dietoloqu Cenni Ceksonun sözlərinə görə, ət və tərəvəzin olmadığı yerlərdə kartof pis alternativ deyil. Çünki kartof nişastalı olsa da, tərkibində zülal da, müxtəlif amin turşuları da var. Lakin 3 kq kartof yeyilsə belə, gündəlik protein ehtiyacının yalnız üçdə ikisini ödəyər.
Kartofun tərkibində zülalla yanaşı çoxlu vitaminlər də var.
2016-cı il ərzində Endryu Taylor yalnız kartof yeyib. Kartof pəhrizində bir neçə xəbərdarlıq var imiş. O, həm ağ kartof, həm də şirniyyat yeyir, bəzən soya südü, pomidor sousu, duz və göyərti ilə qarışdırırmış. Həmçinin B12 əlavəsi qəbul edib. Amma ümumiyyətlə, səhər yeməyi, nahar və şam yeməyində kartof yeyirmiş. O, il ərzində dörd qan testi keçirib və o, testin hamısının normal olduğunu iddia edib. A və E vitaminləri, dəmir və kalsium almaq üçün şirin kartof da yeyən Taylor hələ də B vitaminləri, sink və digər minerallardan kifayət qədər almırdı. Lakin o, sınaqdan sağ-salamat çıxa bilib və hətta bir qədər arıqlayıb da.
Ancaq tək bir yeməyin çatışmazlıqları yalnız tərkibindəki qida ilə bağlı deyil. Ola bilsin ki, insanlarda qida çatışmazlığının qarşısını almaq üçün onların tək bir qidaya çevrilməsinə mane olan bir mexanizm var. Davamlı eyni şeyi yedikdə, bir müddət sonra mədəsi qəbul edə bilmir.
Kartof qədər olmasa da, avokado da çoxlu qida ehtiva edir.
Əvvəla, yalnız bir növ yemək yemək yaxşı fikir deyil. Yaşamaq üçün bizə 20 amin turşusu lazımdır (onlardan doqquzu vacibdir, ona görə də onları özümüz hazırlaya bilmərik və onları qidadan almalıyıq) və çoxlu minerallar və vitaminlər.
Kartof pəhrizi
Texniki cəhətdən ənənəvi ağ kartof zülal yaratmaq, hüceyrələri təmir etmək və xəstəliklərlə mübarizə aparmaq üçün lazım olan bütün vacib amin turşularını ehtiva edir. Ancaq yalnız ağ kartof yeyirsinizsə, nəticədə vitamin və mineral çatışmazlığı ilə qarşılaşacaqsınız.
Beş kartof yemək sizə zülal yaratmaq, hüceyrələri təmir etmək və xəstəliklərlə mübarizə aparmaq üçün lazım olan bütün vacib amin turşularını verəcəkdir. Ancaq gündə 34 şirin kartof və ya 84 ağ kartof yeməsəniz, nəticədə kalsium çatışmazlığı yaranacaq. Tövsiyə olunan miqdarda protein almaq üçün gündə 25 ağ kartof da lazımdır. Soyada daha çox protein və kalsium var, lakin E vitamini və ya beta-karotin yoxdur.
Əlbəttə ki, kartofun sağlamlıq baxımından bir çox mənfi cəhətləri var, xüsusən də onları toplu halda yedikdə. Ağ kartofda yüksək miqdarda karbohidrat var ki, bu da qan şəkərinizin artmasına və sonra aşağı düşməsinə səbəb olur və insulin sistemini gərginləşdirir. Çoxsaylı araşdırmalara görə, bu kök yumrularından çox yeyən insanların diabet inkişaf etdirmə və piylənmə ehtimalı daha yüksəkdir.
Heç bir qidalanma mütəxəssisi tamamilə kartofdan ibarət pəhrizə qoşulmaz. Onlar həmçinin bütün kokos, kələm, dəniz yosunu və ya qatıq tövsiyə etmirlər. ABŞ-ın pəhriz qaydaları müxtəlif tərəvəzlər, taxıllar, zülallar, meyvələr və yağlar yeməyi tövsiyə etməsinin bir səbəbi var. Bunlardan hər hansı birini tək yeyirsinizsə, tezliklə kartofla eyni qida çatışmazlığı ilə qarşılaşacaqsınız. Müxtəliflik vacibdir və bu hal həyati əhəmiyyət kəsb edir.
