Yemək vərdişlərimiz həm fiziki sağlamlığımıza, həm də zehni və mənəvi sağlamlığımıza birbaşa təsir göstərir.
Foodinfo.az xəbər verir ki, xüsusilə son 10 ildə aparılan elmi araşdırmalar, yemək vərdişlərinin psixoloji pozğunluqlarda mühüm rol oynadığını və həm fiziki sağlamlığımıza, həm də ruh sağlamlığımıza müsbət və ya mənfi təsir göstərdiyini ortaya qoyub. İndi çox yaxşı bilirik ki, qeyri-sağlam qidalanma təkcə bədənimizə zərər vermir, həm də ruhumuzu yeyir. Bu səbəbdən psixoloji sağlamlığı qorumaq üçün xüsusi qidalanma müalicələri və xüsusi pəhriz proqramları bütün dünyada böyük diqqəti cəlb edir. Çünki açıq-aydın məlumatdır ki, yemək yeməyiniz sizi xoşbəxt və ya bədbəxt edə bilər.
Bir çox ortaya çıxan xəstəliklərin fiziki mənşəli olduğu düşünülür, baxmayaraq ki, onlar əslində zehni və mənəvi mənşəlidirlər. Bu vəziyyət əslində böyük bir illüziya meydana gətirir. Çünki ruhi və fiziki sağlamlıq ayrılmaz ikilidir. Birinin balansının pozulması digərinin mənfi təsirinə səbəb olur. Bu ikiliyi qorumağın ən yaxşı yollarından biri düzgün qidalanmadır.
lk növbədə sağlam qidalanma enerji səviyyənizi artırır. Nə qədər sağlam qidalansanız, beyniniz bir o qədər yaxşı işləyir və motivasiyanız bir o qədər güclü olar. Lazım olan vitamin və mineralları kifayət qədər qəbul etdikdə stress, depressiya və narahatlıqla daha güclü mübarizə apara və təsirlərini azalda bilərsiniz. Balanslaşdırılmış qidalanma gün ərzində yaxşı əhval-ruhiyyəni təmin edir. Kökəlməyinizin qarşısını alır. Keyfiyyətli yuxu almağınıza kömək edir. Keyfiyyətli yuxu xoşbəxtlik və dinclik deməkdir. Çünki yuxu beyninizi dincəldir, hüceyrələrin yenilənməsini təmin edir və zehninizi gücləndirir. Yaxşı yuxu həm də gününüzü balanslı, aktiv və məhsuldar keçirməyə imkan verir.
Beynimizlə bağırsaqlarımız arasındakı əlaqənin nə qədər güclü olduğunu bilirik. Xüsusilə bağırsaqlarımızdakı faydalı bakteriyalar bu mövzuda bizə kömək edir. Buna görə də probiotik gücümüzü artırmaq çox vacibdir. Probiyotikləri əlavələr və ya qidalanma yolu ilə asanlıqla qəbul edə bilərik. Ancaq burada nəzərə alınmalı olan şey hər kəsin ehtiyac duyduğu probiotikin fərqli olmasıdır. Buna görə əlavə olaraq istifadə ediləcəksə, həkim məsləhəti ilə istifadə etməyə başlamaq daha yaxşı olar.
Qidalanma yolu ilə probiyotik qəbul edəcəksinizsə, evdə hazırlanmış qatıq, kefir, duzlu kələm, boza, tarhana və pendir istehlak etmək tövsiyə olunur.
Maqnezium çatışmazlığı son illərdə ən çox rast gəlinən problemlərdən biridir. Bədən maqnezium mineralını öz-özünə istehsal edə bilmədiyi üçün onu qida və ya əczaçılıq əlavələri vasitəsilə əldə etmək lazımdır. Bədənimizdə bir çox həyati funksiyaları yerinə yetirən bu mineralın çatışmazlığı da depressiyaya səbəb ola bilər. Bu səbəbdən ispanaq, pazı, rukkola, balqabaq tumları, fındıq, qoz, badam, banan, avokado, qızılbalıq və yağlı balıq kimi tünd yaşıl yarpaqlı tərəvəzləri qida rasionunuza daxil etməyi unutmayın.
Bədənimizdə xoşbəxtlik hormonlarından biri olan serotonin səviyyəsinin aşağı olması da bədbinlik, depressiv əhval-ruhiyyə gətirir. Bədənimiz serotonin hormonu ifraz etdikdə biz şən, canlı və enerjili oluruq.
Sizi xoşbəxt edən qidalarla özünüz üçün bir qidalanma planı yaradaraq bədəninizdəki serotonin miqdarını artıra bilərsiniz. Bunun üçün mütləq şokolad, pendir və yumurta kimi triptofan tərkibli qidalar, banan, çiyələk kimi meyvələr və skumbriya, sardina, palamut kimi balıqları qida rasionunuza əlavə edin.
Təəssüf ki, gündəlik həyatınızda istehlak etdiyiniz bir çox qidalar ruhi sağlamlığınızın ən böyük düşmənləridir. Bunlar arasında şəkər birinci yerdədir. Hər cür şəkər psixi sağlamlığımıza mənfi təsir göstərir. Şəkərin bütün formaları həm fiziki, həm də ruhi sağlamlığın ən böyük düşmənidir.
Həm fiziki, həm də ruhi sağlamlığınızın ikinci ən böyük düşməni trans yağlardır. Xüsusilə restoranlarda tez-tez qızartma yağı kimi istifadə edilən bu yağ dəfələrlə istifadə edildiyi üçün sağlamlığın düşməninə çevrilir. Bu da beyin sağlamlığımız üçün böyük təhlükədir. Marqarin, tort, popkorn, dondurma məhsulları, kartof qızartması, xırtıldayan toyuq əti, qəhvə kremi kimi fast foodlar trans yağların tez-tez istifadə edildiyi məhsullardır. Trans yağlar mənəvi, əqli və fiziki sağlamlığınızı qorumaq üçün mütləq qaçınılması lazım olan yağlardır.
Bədənimizdə rəqabət aparan iki vacib yağ turşusu var. Bunlar Omega 3 və Omega 6-dır. Qidalanma yolu ilə bu ikisinin tarazlığını qorumaq çox vacibdir. Xüsusən də Omeqa 6 yağ turşusu beynə artıqlaması ilə daxil olduqda beyin hüceyrələrinin ünsiyyət funksiyaları pozulur. Buna görə də beynin Omega 3 və 6 balansını pozmamaq üçün ciddi səy göstərilməlidir.
