Gecə yuxudan oyanıb bir daha yata bilməmək bir çox insan üçün tanış və əziyyətli vəziyyətdir. Foodinfo.az xəbər verir ki, somnoloq Roman Buzunov bu hallarda necə davranmağın vacib olduğunu aif.ru-ya danışıb.

Mütəxəssisin sözlərinə görə, gecə oyanmaların və sonrakı yuxusuzluğun əsas səbəbi xroniki stresdir. Beyin bu halda həddindən artıq fəallaşır və səhərə yaxın, orqanizmdə məlumatın emalı prosesi gedərkən, qana kortizol adlı stress hormonu ifraz olunur. Bu hormon insanı oyadır və dayandırılması çətin olan düşüncə axınını işə salır.

Buzunovun fikrincə, əsas təhlükə bir gecəlik yuxusuzluqda deyil, yataq və yuxusuzluq arasında psixoloji əlaqə formalaşmasındadır. Yəni insanın beynində “yataq = oyaqlıq” refleksi yaranır. Bunun qarşısını almaq üçün həkim üç əsas qaydaya əməl etməyi məsləhət görür:

Yatmaq alınmırsa, qalxın. Əgər 15 dəqiqə ərzində yuxu gəlmirsə, boş yerə çevrilmək olmaz. Ayağa qalxın, sakit və darıxdırıcı bir işlə məşğul olun, amma telefon və ya planşetdən istifadə etməyin. Yuxululuq hissi qayıtdıqda yenidən yata bilərsiniz.

Həmişə eyni vaxtda oyanın. Yuxusuz gecədən sonra səhər yuxunu uzatmaq cazibədar görünsə də, bunu etmək olmaz. Vaxtın dəyişdirilməsi bioritmi pozur və növbəti gecə də yuxuya getməni çətinləşdirir.

Gündüz fəallığı qoruyun. Qısa yuxulu gecədən sonra belə gün ərzində hərəkətdə qalmaq, yatmamaq lazımdır. Orqanizm yuxu çatışmazlığını özü kompensasiya edə bilir. Əsas odur ki, özünüzü “yorğunam, yata bilməyəcəm” düşüncəsi ilə yükləməyəsiniz — bu, nocebo effekti yaradır.

Somnoloq həmçinin gecənin ortasında yuxugətirici dərman qəbul etməməyə çağırıb, çünki bu, ertəsi gün insanı “yorğun və key” vəziyyətdə saxlaya bilər. Əgər yuxusuzluq həftədə üç dəfədən çox baş verirsə və bir aydan artıq davam edirsə, bu artıq xroniki yuxusuzluq sayılır.

“Bu hal özü-özünə keçmir,” – deyə Buzunov xəbərdarlıq edib. Onun sözlərinə görə, belə vəziyyətdə həkimə müraciət etmək vacibdir, çünki düzgün yanaşma ilə yuxu bərpa olunur və orqanizm normal rejiminə qayıdır.