Yod insan orqanizmi üçün həyati əhəmiyyətə malik olan bir elementdir. Bu mineral, əsasən qalxanabənzər vəzinin düzgün fəaliyyəti üçün vacibdir və bədənin müxtəlif funksiyalarını tənzimləməkdə mühüm rol oynayır. Yodun yetərli səviyyədə qəbulu orqanizmin normal inkişafı və sağlamlığı üçün zəruridir.
Foodinfo.az xəbər verir ki, yodun ən mühüm funksiyası qalxanabənzər vəzində tiroid hormonlarının sintezində iştirak etməsidir. Bu hormonlar (tiroksin (T4) və triyodotironin (T3)) maddələr mübadiləsini, enerji istehsalını, bədənin temperaturunu və inkişafını tənzimləyir. Yod çatışmazlığı bu hormonların istehsalının azalmasına və hipotiroidizm kimi ciddi sağlamlıq problemlərinə səbəb ola olur. Hipotiroidizm halsızlıq, çəki artımı, dəri quruluğu, soyuğa həssaslıq və depresiya kimi əlamətlərlə müşayiət olunur.
Yodun kifayət qədər qəbulu, xüsusilə hamiləlik və uşaqlıq dövründə beynin və sinir sisteminin düzgün inkişafı üçün vacibdir. Hamilə qadınlarda yod çatışmazlığı dölün beyin inkişafını poza bilər, bu da zehni gerilik və digər inkişaf problemlərinə səbəb ola bilər. Uşaqlar və yeniyetmələr üçün də yod əhəmiyyətlidir, çünki onların beyinləri bu dövrlərdə sürətlə inkişaf edir.
Tiroid hormonları maddələr mübadiləsinin sürətini tənzimləyir və bədənin enerji istehsalına nəzarət edir. Yod çatışmazlığı nəticəsində tiroid hormonlarının səviyyəsi azalır, maddələr mübadiləsi yavaşlayır. Bu, orqanizmin enerji səviyyəsinin aşağı düşməsinə, çəki artımına və yorğunluğa səbəb ola bilər.
Yod immunitet sisteminin dəstəklənməsində rol oynayır. Tiroid hormonları bədənin immun reaksiyalarını tənzimləyir və infeksiyalarla mübarizədə kömək edir. Yod çatışmazlığı immunitetin zəifləməsinə və müxtəlif infeksiyalara qarşı həssaslığın artmasına gətirib çıxarır.
Bu elementin çatışmazlığı qalxanabənzər vəzinin böyüməsinə, yəni zob xəstəliyinə səbəb olur. Zob boyunda şişkinliklə müşayiət olunur və nəfəs alma, udma və səsdə dəyişiklik kimi problemlərə yol açır. Bu vəziyyət ciddi sağlamlıq problemi olmaqla yanaşı, estetik narahatlıq da yaradır.
Yod çatışmazlığının qarşısını almaq üçün gündəlik qida rasionunda yodla zəngin qidaların olması vacibdir. Dəniz məhsulları, dəniz yosunu, süd məhsulları və yodlu duz əsas yod mənbələridir. Hamilə və süd verən qadınlar, həmçinin uşaqlar yod çatışmazlığının qarşısını almaq üçün bu qidaları kifayət qədər istehlak etməlidirlər. Lakin yodun həddindən artıq qəbulu da tiroid funksiyasını poza bilər, buna görə də yod qəbulu balanslı olmalıdır.
