Yeni tapılan bitki qalığı, pomidorun da daxil olduğu bir bitki qrupunun tarixi haqqında bildiklərimizi dəyişəcək. Foodinfo.az bildirir ki, Solanaceae (gecə kölgəsi) bitki ailəsi pomidor, kartof, badımcan, bolqar bibəri və qırmızı bibər daxil olmaqla 100 cins və 3000-dən çox növü əhatə edir. Aşkar edilmiş bir fosil bu bitki ailəsinin keçmişi haqqında tarixi biliklərimizi kökündən dəyişdirə bilər.
Məsələn, əvvəlki araşdırmalarda 15 milyon il olduğu təsbit edilən qırmızı bibər Şimali Amerikada 50 milyon il ola bilər.
Muzeylərdə aşkar edilməmiş kolleksiyalarda tapılan fosillərin araşdırılması nəticəsində daha əvvəl təsbit edilməmiş qırmızı bibərlərin olduğu ortaya çıxdı. Meyvə verən gövdənin ucundan çıxan kiçik sünbüllər şəklində olan bu fosilləri araşdıran mütəxəssislər, bu qalıqların Solanaceae bitkiləri olduğunu başa düşdülər.
Qədim bibər və pomidor olan iki yeni aşkar edilmiş fosilin yaşları Kolumbiya və Argentinadan olan digər Solanaceae qalıqları ilə müqayisə edilib. Nəticələr bu bitkilərin Eosen dövründə (54-38 milyon il əvvəl) həm Şimali, həm də Cənubi Amerikada yayıldığı fikrini dəstəkləyib.
O vaxt dünya indikindən çox fərqli idi. Dünyanın heç bir yerində indiki kimi buz yox idi. Buna görə də dəniz səviyyəsi xeyli yüksək idi. Bundan başqa, havada karbon qazının miqdarı 2 dəfə çox olub.
Tədqiqatçılar acı bibərin o vaxt daha çox meyvələrə bənzədiyini, lakin hələ də isti olduğunu düşünür. Bitkilərin toxumlarının quşların bağırsaqları və tükləri vasitəsilə yayıldığı təxmin edilir.
Solanaceae ailəsinə bu gün atmosferin daha isti olduğu tropiklərdə rast gəlinir. Qırmızı bibərin tarixində mütəxəssislərin hesablamaları üçün on milyonlarla il var. Bunu araşdırmaq, planetin iqlim dəyişikliyi zamanı bitkilərin necə uyğunlaşdığı və sağ qalması ilə bağlı mühüm məlumatları aşkar edə bilər.
Bu gün də oxşar dəyişiklik baş verir. İqlim dəyişikliyi ilə əlaqədar olaraq qlobal orta temperatur yüksəlir, mövsümi hadisələr və yağıntıların normaları dəyişir, ekstremal hava hadisələrinin tezliyi artır. Belə bir dövrdə bitkilərin çox fərqli həyat şərtlərinə necə uyğunlaşdığını öyrənmək çox vacibdir.
Fərid
