Qaraciyər piylənməsi hazırda dünyanın ən sürətlə yayılan xroniki xəstəliklərindən biri sayılır və xüsusilə gənc yaş qruplarında kəskin artım müşahidə olunur.
Foodinfo.az xəbər verir ki, Kanadanın tanınmış nefroloqu və qidalanma üzrə mütəxəssis həkim Dr. Jason Fung “The Globe and Mail” qəzetinə açıqlamasında şəkərli qazlı içkilərin, enerji içkilərinin və paketlənmiş meyvə şirələrinin qaraciyər piylənməsinin əsas səbəblərindən biri olduğunu bildirib.
Mütəxəssisin sözlərinə görə, bu içkilərdəki fruktoza qaraciyər hüceyrələrinə birbaşa təsir göstərərək onların piylə dolmasına səbəb olur və uzun müddətli istifadə zamanı qaraciyərin metabolik funksiyaları tamamilə pozulur. O qeyd edib ki, fruktozanın bədəndə parçalanma prosesi qlükozadan fərqli şəkildə baş verir: bu maddə qaraciyərdə sürətlə yağ turşularına çevrilir və qısa müddətdə piy yığıntılarını artırır.
Dr. Fung əlavə edib ki, şəkərli içkilərdən müntəzəm istifadə edən şəxslərdə qaraciyər piylənməsi yalnız piylənmə ilə məhdudlaşmır, eyni zamanda insulin müqaviməti, 2-ci tip şəkərli diabet və ürək-damar xəstəlikləri riskini dəfələrlə yüksəldir. O, xüsusi olaraq vurğulayıb ki, insanlar çox vaxt meyvə şirələrinin daha sağlam olduğunu düşünürlər, halbuki onların tərkibində təbii şəkərin miqdarı da çox yüksəkdir və bu da qaraciyərə eyni dərəcədə mənfi təsir göstərir.
Mütəxəssis bildirib ki, son illərdə aparılan tədqiqatlar göstərir: hətta gündə bir butulka şirin qazlı içki içən şəxslərdə belə qaraciyər yağlanmasının ilkin əlamətləri cəmi bir neçə ay ərzində meydana çıxa bilər. Onun sözlərinə görə, bu hal xüsusilə uşaqlarda və yeniyetmələrdə daha sürətlə inkişaf edir, çünki onların qaraciyəri daha həssasdır və metabolik imkanları hələ tam formalaşmayıb.
Dr. Fung valideynlərə xəbərdarlıq edərək qeyd edib ki, uşaqlar üçün “meyvəli içkilər” adı altında satılan bir çox məhsullar əslində saxta sağlamlıq imici yaradaraq, əksinə, sağlamlığa ciddi təhlükə törədir. O deyib ki, sağlam alternativlər kimi adi su, mineral su və şəkərsiz bitki çaylarından istifadə edilməlidir və bu vərdiş uşaqlara kiçik yaşdan aşılanmalıdır.
Kanadalı həkim həmçinin əlavə edib ki, qaraciyər piylənməsinin qarşısını almağın ən təsirli yollarından biri gündəlik rasiondan bütün növ şəkərli içkilərin tamamilə çıxarılmasıdır. Onun fikrincə, insanların çoxu şəkəri yalnız tort və şirniyyatdan qəbul etdiklərini düşünürlər, amma əslində gündəlik zərərin böyük hissəsi məhz içkilərdən gəlir.
Mütəxəssis onu da vurğulayıb ki, qaraciyər piylənməsi geri dönüşü mümkün olan bir xəstəlikdir və erkən mərhələdə qidalanma rejiminin dəyişdirilməsi, fiziki aktivliyin artırılması və şəkərsiz içkilərə üstünlük verilməsi ilə vəziyyət tamamilə normallaşa bilər. Onun sözlərinə görə, problem uzun müddət davam etdikdə isə qaraciyər sirrozu, xroniki iltihab və hətta qaraciyər xərçəngi riski dəfələrlə yüksəlir.
Dr. Fung tövsiyə edib ki, gündəlik maye qəbulu su ilə təmin edilməli, dadlandırma üçün isə təbii limon, nanə və ya giləmeyvələrdən istifadə olunmalıdır. O, insanlara xəbərdarlıq edərək bildirib ki, hətta “diet” və ya “zero” adlı qazlı içkilərin də orqanizmə faydası yoxdur, çünki onların tərkibindəki süni şirinləşdiricilər də metabolik balansı pozur və bədənə əlavə yük yaradır.
Həkim sonda qeyd edib ki, sağlamlığını qorumaq istəyən hər bir insan üçün ən vacib addım su içmə vərdişini gündəlik həyatın ayrılmaz hissəsinə çevirməkdir. Onun fikrincə, əgər bir insan şəkərli içkiləri tamamilə tərk edərsə, artıq bir neçə həftə ərzində həm qaraciyərində, həm də ümumi sağlamlıq vəziyyətində nəzərəçarpacaq yaxşılaşma müşahidə ediləcək.
