Uşaq yeniyetmə olarsa onu necə düzgün qidalandırmaq lazımdır?
Aztibb.az “Medik Forum” portalına istinadən xəbər verir ki, psixoloq uşaq az yeyirsə, valideynin bununla bağlı nə edəcəyini söyləyib.
Adətən analarla söhbətlərdə tez-tez eşidə bilərsiniz: "Mənim uşağım heç nə yemir!" və ya “Yalnız makaron yeyir...”. Eyni zamanda, uşağın sevimli yeməklərinin siyahısı dəyişə bilər, lakin bir şey dəyişməz olaraq qalır – yeməyin az olması.
Qeyd etmək lazımdır ki, “az” anlayışı çox vaxt müxtəlif cür qarşılanır. Psixoloq və tətbiqi davranış təhlili üzrə mütəxəssis Olqa Knyazeva sözügedən mövzuda bəzi tövsiyələrini verib.
Belə uşaqlar normal qidalanan uşaqlarla müqayisədə daha az iştahaya malik olur. Eyni zamanda belə uşaqlar ARFID (yayınma ,məhdudlaşdırıcı qida qəbulu pozğunluğu) tibbi diaqnozuna çatmayan uşaqlardır:
“Prinsipcə, uşağın qidalanmasının valideynlərin, nənələrin gözlərindən qaçması da onların “uşaq az yeyir” qənətinə gəlməsinə səbəb olur. Yəni, nisbi desək, nənənin fikrincə, uşaq on deyil, səkkiz piroq yeyirsə, nəvəsi “az yeyən” sayılır”.
Yeməyə az maraq hər yaşda olan uşaq üçün xarakterik ola bilər, uşaqlığın müəyyən dövrlərində bu normaldır. Müvəqqəti qida neofobiyası uşaqların 100%-i üçün, yeməkdə seçicilik uşaqların 14%-i üçün, ARFID diaqnozu isə bir faiz üçün xarakterikdir.
Qida ilə bağlı iki böyük pozğunluq bloku var. Bir halda, qida qəbulunun məhdudlaşdırılması və qarşısının alınması bədən imicinin pozulması, yəni arıqlamaq istəyi (anoreksiya, bulimiya nervoza) ilə əlaqələndirilir.
Başqa bir halda, qida qəbulunun məhdudlaşdırılması bədən imicinin pozulması və arıqlamaq istəyi ilə əlaqəli deyil yayınma / məhdudlaşdırıcı yemək pozğunluğudur (ARFID).
Bu çox erkən, bəzi uşaqlarda artıq körpəlikdə başlaya bilər. Bəzən erkən yaşda bir uşağın müxtəlif səbəblərdən azalmağa başlayan və kritik bir vəziyyətə çata bilən standart bir pəhrizi olur.
Çox vaxt ARFID-dən əziyyət çəkən uşaqlar yeməyin qoxusu, dadı, qidanın teksturası və ya rəngi onlara pis təsir etdiyindən, yemək yemirlər . Bəziləri nə zamansa yemək yeyərkən boğazlarında qalmış loxma səbəbindən boğulma hadisəsi keçirmiş və bunun yenidən baş verə biləcəyindən qorxurlar.
Qida qəbulu pozğunluğu erkən aşkar edilərsə, ondan əziyyət çəkən yeniyetmənin sağalma şansı daha yüksəkdir. Uşağınızın həkimi və ya qida qəbulu pozğunluğu üzrə mütəxəssis ilə məsləhətləşmək önəmlidir.