AB qan qrupu olan insanlar O qan qrupu olanlara nisbətən daha çox koqnitiv pozğunluq riski altındadır. Koqnitiv pozğunluqlar yadda saxlamaq, konsentrasiya etmək və ya qərar verməkdə çətinlik çəkmək kimi məsələləri əhatə edir.

Foodinfo.az xəbər verir ki, Pensilvaniya Universitetinin tədqiqatçıları ürək xəstəliyi riski daha çox olan qan qruplarını araşdırıblar.

Qan qrupu ilə bağlı araşdırmalar bunun düşündüyümüzdən daha vacib ola biləcəyini göstərir. Qandakı bu gözəgörünməz fərqlər bəzi insanların ürək-damar problemlərinin qarşısının alınmasında üstünlüyünə, digərlərinin isə daha həssas olmasına səbəb ola bilər.

Qan qrupları arasında hansı fərqlər var?

A, B və O hərfləri qan hüceyrələrimizi müxtəlif qan qrupları yaratmaq üçün fərqli proqramlaşdıran "ABO" geninin müxtəlif formalarını təmsil edir. Məsələn, AB qanınız varsa, vücudunuz qırmızı qan hüceyrələrində həm A, həm də B antigenləri istehsal etmək üçün proqramlaşdırılmışdır. Qan qrupu O olan insan heç bir antigen istehsal etmir.

Qırmızı qan hüceyrələrində zülalın olmasına əsaslanaraq, qan müsbət və ya mənfi olmaqla iki növə bölünür. Əgər qanınızda zülal varsa, siz Rh müsbətsiniz.

O mənfi qan qrupu olan insanlar universal donor hesab olunurlar. Çünki onların qanında heç bir antigen və zülal yoxdur, bu isə o deməkdir ki, hər kəsin orqanizmi fövqəladə vəziyyətdə onu qəbul edə bilər.

Bəs niyə fərqli qan qrupları var? Pensilvaniya Sağlamlıq Sistemi Universitetinin (Penn Medicine) hematoloqu Dr.Douglas Guggenheimin sözlərinə görə, tədqiqatçılar bu sualın cavabını tam olaraq bilmirlər, ancaq qanda qoruyucu mutasiyaların yaranmasına səbəb olan insanın əcdadı və keçmiş infeksiyaları kimi amillər bu müxtəliflikdə rol oynaya bilər. Məsələn, O qan qrupu olan insanlar vəba ilə daha çox xəstələnə bilər, A və ya B qan qrupu olan insanlar isə daha çox qan laxtalanması problemi ilə üzləşə bilər. Qanımız baş verən müxtəlif bioloji və ya virus təhlükələri ilə ayaqlaşa bilməsə də, keçmişdə baş verənləri əks etdirə bilər.

Ürək xəstəliklərinə daha çox meylli olan qan qrupları

Amerika Ürək Dərnəyinin (AHA) məlumatına görə, A, B və ya AB qan qrupu olan insanlar, O qan qrupu olan insanlardan daha çox infarkt və ya ürək çatışmazlığına məruz qalırlar.

Bu artan risk çox kiçik olsa da qanın laxtalanmasındakı fərq daha böyükdür. Bu araşdırmada A və B qan qrupları olan insanlarda dərin ven trombozu (DVT) olma ehtimalı yüzdə 51 və ürək çatışmazlığı riskini artıra bilən ciddi qan laxtalanma pozğunluqları olan ağciyər emboliyası olma ehtimalı yüzdə 47-dən daha çox idi.

Guggenheim görə, bu artan riskin səbəbi A, B və ya AB qan qrupu olan insanların bədənində meydana gələn iltihabla əlaqəli ola bilər. A və B qan qruplarında olan zülallar damarların və arteriyaların daha da tıxanmasına və ya qalınlaşmasına səbəb ola bilər ki, bu da qan laxtalanması və ürək xəstəliyi riskini artırır.

O qan qrupu olan insanlarda da ürək xəstəliyi və qan laxtalanma riski var, lakin qanaxma pozğunluqlarına daha çox meylli ola bilər. 

"Critical Care" jurnalında dərc edilən bir araşdırma qan qrupu O olan insanların qan itkisi səbəbiylə travmatik zədədən sonra da pisləşə biləcəyini göstərdi.

Digər bir araşdırma göstərdi ki, AB qan qrupu olan insanlar, O qan qrupu olan insanlara nisbətən daha çox koqnitiv pozğunluq riski altındadırlar. Koqnitiv pozğunluqlar yadda saxlamaq, konsentrasiya etmək və ya qərar verməkdə çətinlik çəkmək kimi məsələləri əhatə edir.

Mövcud araşdırmalar qan qrupunun ürək xəstəliyi riskinə təsir baxımından daha geniş miqyasda yerləşdirilə biləcəyini göstərsə də pəhriz, məşq və hətta məruz qaldığınız çirklənmə səviyyəsi kimi vacib amillər ürək sağlamlığının müəyyən edilməsində böyük rol oynayır.

Ürəyini sağlam saxlamağa çalışan xəstələr üçün qan qrupundan asılı olmayaraq iltihabı azaldan sağlam pəhrizdən başqa heç bir xüsusi tövsiyə yoxdur.

Bununla belə, Guggenheim qeyd etdi ki, gələcək tədqiqatlar həkimlərə qan qrupuna görə xəstələri müalicə etmək üçün daha qəti yollar təqdim edə bilər.