Veq an bəslənmə (heyvan mənşəli qidaların istehlak edilməməsi) bir çox sağlamlıq faydaları ilə yanaşı, bəzi potensial çatışmazlıqlara və sağlamlıq problemlərinə də səbəb ola bilər.
Foodinfo.az xəbər verir ki, düzgün planlaşdırılmadıqda, veqan pəhriz müəyyən qida maddələrinin əskikliyi ilə nəticələnə bilər.
Vegan bəslənmənin mümkün zərərləri:
1. Zülal əskikliyi
- Heyvan mənşəli qidalardan alınan yüksək keyfiyyətli protein bədənin bütün əsas amin turşularını təmin edir. Veqan pəhrizdə, xüsusilə balanslı protein mənbələrinə diqqət yetirilmədikdə, bu amin turşularının bəzilərinin əskikliyi baş verə bilər. Bu əskiklik əzələ kütləsinin itirilməsinə və bərpa prosesinin gecikməsinə səbəb ola bilər.
2. B12 vitamini əskikliyi
- B12 vitamini əsasən heyvan məhsullarında olur və sinir sistemi, qan hüceyrələrinin formalaşması üçün vacibdir. Vegan pəhrizdə B12 əskikliyi anemiya, sinir zədələnməsi və zehni funksiyalarda problemlər yarada bilər. B12 vitamini çatışmazlığının qarşısını almaq üçün əlavələrdən və ya B12 ilə zənginləşdirilmiş qidalardan istifadə olunmalıdır.
3. Dəmir əskikliyi
- Bitki mənşəli qidalardakı dəmir (non-hem dəmir) heyvan məhsullarındakı dəmirə nisbətən daha az udulur. Bu da zamanla dəmir çatışmazlığına və anemiyaya səbəb ola bilər.
4. Kalsium və D vitamini çatışmazlığı
Süd və süd məhsulları veqan pəhrizdə istehlak edilmədiyi üçün kalsium və D vitamini çatışmazlığı yaranır. Bu minerallar sümük sağlamlığı üçün vacibdir və onların əskikliyi osteoporoz riskini artırır.
Alternativ olaraq, zənginləşdirilmiş bitki südü və ya qida əlavələri ilə bu ehtiyaclar qarşılana bilər.
5. Omega-3 yağ turşusu çatışmazlığı
- Omega-3 yağ turşuları (EPA və DHA) əsasən balıq və dəniz məhsullarından alınır. Vegan pəhrizdə bunların bitki mənbələri (qoz, çia toxumu, kətan toxumu) olsa da, bədənin bu yağ turşularını istifadəyə yararlı formaya çevirməsi çətin ola bilər. Bunun qarşısını almaq üçün xüsusilə mikro yosunlardan alınan omega-3 əlavələri istifadə edilə bilər.
6. Sink və yod çatışmazlığı
- Sink və yodun əsas mənbələri heyvan məhsullarıdır. Bu mineralların çatışmazlığı immun zəiflik, dəri problemləri və maddələr mübadiləsi problemlərinə səbəb ola bilər.
7. Enerji çatışmazlığı
- Vegan pəhrizdə kalorisi yüksək qidalar məhdud olduğu üçün, xüsusilə aktiv insanlar üçün kifayət qədər enerji almaq çətin ola bilər. Bu enerji çatışmazlığı bədən çəkisinin itirilməsi və ümumi halsızlığa səbəb ola bilər.
Veqan pəhriz sağlam qidalanma ilə uyğunlaşdırılsa, faydalı ola bilər. Lakin düzgün planlaşdırılmadıqda və bəzi vacib qida maddələrinin əskikliyi nəzərə alınmadıqda, sağlamlıq problemləri yarana bilər. Əlavə olaraq vitamin və minerallarla zənginləşdirilmiş qidalar və ya qida əlavələrindən istifadə edilməli və qida rasionu balanslı şəkildə təşkil olunmalıdır.
