Qısa müddətli kalori məhdudiyyətləri orqanizm üçün xeyirli ola bilər. Foodinfo.az Sports.kz-ə istinadən xəbər verir ki, Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının tövsiyələrinə görə, belə qida günləri hüceyrələrin “avtofagiya” – yəni zədələnmiş komponentlərdən təmizlənmə prosesini aktivləşdirir. Bu mexanizm hüceyrələrin yenilənməsini və metabolik funksiyaların yaxşılaşmasını təmin edir.

Qida günlərinin əsas məqsədləri arasında həzm sisteminə yüngüllük, insulin həssaslığının yaxşılaşması, su-elektrolit balansının qorunması və psixoloji “reset” var. Klinik araşdırmalar göstərir ki, bu praktikalar iltihab markerlərini (IL-6, C-reaktiv protein) azalda, qan lipid profilini yaxşılaşdıra və bağırsaqda şişkinlik hissini yüngülləşdirə bilər.

Ən məşhur qida günü növləri:

  • Meyvə günləri: 1,5–2 kq şirin olmayan meyvələr (alma, armud, banan, qarpız). Lif və vitamin C, K ilə zəngin olsa da, şəkər səviyyəsi yüksək olan və tip 2 diabeti olanlar üçün məhdudlaşdırılmalıdır.

  • Tərəvəz günləri: 1,5–2 kq nişastasız tərəvəzlər (kələm, xiyar, pomidor, balqabaq, göyərti). Çiy, bişmiş və ya sobada hazırlana bilər. Liflə zəngin olması bağırsağı yumşaq təmizləyir və mikrobiozumu dəstəkləyir.

  • Süd məhsulları günləri: 1–1,5 l azyağlı süd məhsulları və ya 300 q qəsmik. Zülal və kalsium əzələ və sümükləri qoruyur, lakin laktoza dözümsüzlük və yüksək xolesterin riskində məhdudlaşdırılmalıdır.

  • Su günü: Yalnız 1,5–2 l su içilir. Təkcə tibbi nəzarət altında aparılmalıdır, çünki hipoqlikemiya, susuzlaşma və elektrolit pozğunluğu riski var.

Orta enerji dəyəri 800–1200 kkal olmalıdır (su gününü çıxmaqla).

Kim və nə zaman faydalıdır:
Qida günü xüsusilə həddindən artıq yeməkdən sonra, bayram süfrələrindən sonra, qarında ağırlıq və xroniki yorğunluq zamanı faydalıdır. Lakin hamilə və süd verən qadınlar, 18 yaşadək uşaqlar və yeniyetmələr, tip 1 diabet xəstələri, xroniki qaraciyər, böyrək və ürək xəstələri, qida pozğunluğu olanlar və ciddi arıqlamış şəxslər üçün qadağandır.

Hazırlıq:
Bir-iki gün əvvəl yağlı, qızardılmış və şirin qidalardan uzaq durmaq, spirt və kofeindən imtina etmək, su qəbulunu artırmaq (1,5–2 l) və fiziki və emosional yükü minimuma endirmək tövsiyə olunur.

Qida günləri düzgün tətbiq edildikdə orqanizmin “reset” almasına, həzm sisteminin yüngülləşməsinə və metabolik sağlamlığın dəstəklənməsinə kömək edir.