Dana qaraciyəri yüksək kalorili və yavaş həzm olunsa da, dəmir çatışmazlığı anemiyasının müalicəsi üçün ən yaxşı qidalardan biridir.

Foodinfo.az xəbər verir ki, dəmir çatışmazlığını müalicə etmək üçün dana qaraciyərinin istehlakı tövsiyə olunur. Qoyun qaraciyərindən fərqli olaraq dana qaraciyəri soyuq və ağırdır, kalorisi yüksək olmaqla bərabər həzm olunması çətin olsa da, qida dəyərinə görə qoyun qaraciyərinə bənzəyir. Mal əti qaraciyəri qoyun qaraciyərindən daha möhkəm bir quruluşa malikdir, lakin tərkibində daha az xolesterin var. 

Yaşa uyğun olaraq dana qaraciyərinin həftədə 100-250 qram arasında istehlak edilməsi tövsiyə olunur.

Dana qaraciyərindən necə istifadə etmək olar?

Çiy qaraciyərdə A, B, D və E vitaminlərinin orqanizmdə sorulmasına mane olan tiaminaza adlı ferment var. Bu ferment istiliklə məhv olur, qaraciyərin orqanizmdəki funksiyası vitaminləri saxlamaqla yanaşı, toksinləri və tullantıları çıxarmaq olduğundan, düzgün bişirilmədikdə immun sistemi üçün faydalı deyil və bu xəstəlik mənbəyi ola bilər. 

Qaraciyər ızgara, qovurma və ya qaynadılma yolu ilə hazırlana bilər, lakin hər iki üsulda da tam bişmiş olmalıdır, çiy və ya yarım bişmiş halda olması zərərlidir.

Mal əti qaraciyəri keyfiyyətli zülalla zəngindir və aşağı kalorilidir. Heyvan orqan ətləri arasında qaraciyər ən yüksək protein tərkibinə və ən yaxşı amin turşusu profilinə malikdir və A vitamini və B vitamininin əla mənbəyidir. Hər 100 qram mal əti qaraciyəri aşağıdakı qidaları ehtiva edir

Enerji- 133 kalori

Zülal- 20,35 qram 

Dəmir- 4,78 mq

Vitamin A+ 16814 

 Vitamin C - 1,1 mq 

 Xolesterol- 274 mq 

İnək qaraciyəri qida, zülal, vitamin və minerallarla zəngindir və immunitet sistemini gücləndirmək, görmə qabiliyyətini gücləndirmək və anemiyanın müalicəsi üçün uyğundur.

Dana qaraciyəri sink, dəmir, fosfor, selen və mis də daxil olmaqla orqanizm üçün vacib minerallarla zəngindir. Sink immunitet sistemini dəstəkləyir. Dəmir hemoglobinin istehsalı üçün vacibdir. Fosfor beyin, sümük və dişlərin sağlamlığı üçün vacibdir. Selenium maddələr mübadiləsində mühüm rol oynayır və mis həyati enerji istehsalı üçün vacibdir. 

Dana qaraciyəri proteinlə zəngindir.

Qaraciyər bütün ətlər arasında ən yüksək protein miqdarına malikdir və onun kifayət qədər istehlakı immunitet sistemini, sinir sistemini, böyüməni və reproduktiv sağlamlığı dəstəkləməyə kömək edə bilər. 

Dana qaraciyəri A vitamini, B vitamini və fol turşusu ilə zəngindir və hematopoetik qida kimi tanınır. 

Dana qaraciyərinin kifayət qədər miqdarda istehlakı görmə qabiliyyətinin güclənməsinə, immunitet sisteminin və daxili qulaqın yaxşılaşmasına və orqanizmdə infeksiyanın qarşısını ala bilər. 

Qoyun və mal-qara kimi heyvanların ağciyərlərinə ağ ciyər deyilir. 

Ağ ciyər bədəni nəmlə təmin edir və qızdırma, gecə korluğu və ekzema üçün faydalıdır. 

Bu E vitamini və D vitamini ilə zəngindir və onun istehlakı əsasən osteoporozun qarşısını alır. 

Gündəlik istehlak kimi qaraciyərin həddindən artıq istehlakı bədənin immunitet sistemində pozğunluqlara səbəb ola bilər və mis və A vitamini ilə zəhərlənmə riskini artıra bilər. 

Dana qaraciyərinin həddindən artıq istehlakı A vitamininin həddən artıq udulmasına səbəb ola bilər ki, bu da toksiklik və ya hipervitaminoz A riskinə səbəb ola bilər. Bu da qaraciyərin zədələnməsinə, beyinə təzyiqə, görmə problemlərinə, dəri dəyişikliklərinə və sümük ağrılarına səbəb ola bilər. 

Əgər heyvan kəsilməzdən bir müddət əvvəl antibiotik qəbul edibsə, inəyin qaraciyərində insan sağlamlığı üçün təhlükəli olan çox miqdarda antibiotik ola bilər, bu, dölün böyüməsinin pozulmasına səbəb ola bilər, ona görə də hamilə anaların dana qaraciyərini istehlak etməməsi daha yaxşıdır.

Hər 100 qram mal əti qaraciyərində 274 mq xolesterin var və ürək xəstəlikləri və qanda xolesterini olan insanlar üçün uyğun deyil və onun istehlakı həddindən artıq olmamalıdır.

Dana qaraciyərindən istifadə etmək kimlərə tövsiyə olunmur?

- 1 yaşa qədər uşaqlar

- Ürək-damar xəstəlikləri olan insanlar

- Hamilə qadınlar: Mal əti qaraciyərində antibiotik olma ehtimalı hamilə qadınların ondan istifadəsini qadağan edib. 

- Podaqra xəstəsi olanlar: Podaqra xəstələri ət yemək qadağan edildiyi kimi qaraciyər yeməkdən də çəkinməlidirlər. 

Qaraciyər təzə halda istehlak edilməlidir və dondurucuda saxlanması onun qida maddələrinin itirilməsinə səbəb olar. 

 Qaraciyəri aldıqdan sonra soyuducuda 48 saata qədər saxlaya bilərsiniz. 

Dana qaraciyəri çətin həzm olunduğundan onu istehlak etmək üçün ən yaxşı vaxt səhər yeməyi və ya nahardır və axşam yeməyi üçün heç uyğun deyil.

Şəbnəm