Bəşəriyyətin çoxdankı arzularından biri keyfiyyətli uzun ömürdür. Təbii ki, uzun ömür hər cür xəstəlik və problemlərdən, o xəstəliklərin nəticələrindən uzaq olmaq deməkdir. Bu səbəbdən də bu məsələ ilə bağlı geniş araşdırmalar aparılmışdır.
Foodinfo.az bildirir ki, bizdə "gözlənilən ömür" deyilən bir söz var. Sadə dillə desək, gözlənilən ömür bir ölkədə doğulan insanın nə qədər ömür sürməsinin gözlənildiyi deməkdir. Təbii ki, ömür uzunluğunda bir çox müxtəlif amillər rol oynaya bilər. Əslində orada hər bir ölkənin sosial, iqtisadi, mədəni, tibbi və səhiyyə sisteminin inkişafı ilə gözlənilən ömür uzunluğu arasında sıx əlaqə var . Hazırda Avropa ölkələrində və Yaponiyada gözlənilən ömür uzunluğu 80 yaşdan yuxarıdır, eyni zamanda, 60 yaş civarında olan ölkələr də var. Yəni, Avropa ölkəsində doğulan şəxsin Afrika ölkəsində doğulandan iyirmi il çox yaşayacağı gözlənilir. Bu səbəbdən tədqiqatçılar niyə belə bir fərqin olması ilə maraqlanıblar.
Tədqiqatlar göstərir ki, bir çox müxtəlif amillər ömür uzunluğuna təsir göstərə bilər, məsələn, ömrün müddətini nə artırır, bir insanın həyatı boyunca neçə dəfə xəstələnməsi, bu xəstəliyin nəticələrinin nə qədər ağır olması və nəhayət, bu xəstəlik nə qədər davam etməsi, ölümə gətirib çıxara bilməsi.
Cəmiyyətlərdə gözlənilən ömür müddətini artırmaq üçün ya xəstəliyin baş verməsinin qarşısını almalıyıq, ya da xəstəlik zamanı onun mənfi nəticələrini minimuma endirməliyik.
Keçirilən bir sorğuda tədqiqatçılar belə qənaətə gəliblər ki, qida risk faktorları gözlənilən ömür uzunluğunun azaldılmasında ən böyük rol oynayır. Buna əsaslanaraq, sağlam olmayan qidaların uzun müddətli istifadəsi, siqaret çəkmə, oturaq həyat son nəticədə müxtəlif xəstəliklərə səbəb ola biləcək üç çox əsas amildir: qan təzyiqi, diabet və piylənmə.
Bununla belə, araşdırmalar göstərmişdir ki, digərlərindən daha çox təsir göstərən qida risk faktorlarına kifayət qədər meyvə istehlak etməmək, tam taxıllardan istifadə etməmək və yüksək natrium (duz) istehlakı daxildir.
Pəhriz insanın normal qəbul etdiyi bütün qida və içkilərin məcmusudur və onun komponentləri sağlamlığa sinergik təsir göstərir. Bir qayda olaraq, sağlam qidalanma modeli daha az kalori ilə daha çox qida təmin edən bir pəhrizdir. Sağlam qidalanma nümunəsi insanın həyatının hər dövründə, nəinki indiki, həm də həyatın sonrakı dövrləri və hətta gələcək nəsillər üçün sağlamlığına təsir göstərə bilər. Həyatın ilk mərhələlərində bu sağlam qida nümunələrinə nə qədər çox əməl olunarsa, həyatın sonrakı mərhələləri üçün bir o qədər yaxşı və mənalı təsirləri olacaqdır.
Digər mühüm məqam iqlim dəyişikliyidir, yəni sağlam qidaların təmin edilməsi ətraf mühitə dağıdıcı və geri dönməz təsirlərə səbəb olmamalıdır.