Tərəvəzlər vitamin, mineral, lif və antioksidantlarla zəngin olduqları üçün sağlam qidalanmanın əsası sayılır. Bəs, tərəvəzləri çiy yemək daha faydalıdır, yoxsa bişirib yemək? Cavab isə birmənalı deyil, hər iki halın öz üstünlükləri və çatışmazlıqları var. Əsas məsələ tərəvəz növü, bişirmə üsulu və fərdi həzm xüsusiyyətləridir.

Çiy tərəvəzlərin faydaları:

- Çiy tərəvəzlərdə, xüsusilə istiliyə həssas olan C vitamini, fol turşusu və fermentlər bişirmə zamanı itmədiyi üçün qorunur.

- Bişirmə zamanı bəzi liflər yumşalır. Çiy halda isə lif orqanizmdə daha aktiv rol oynayır, həzmi tənzimləyir və toxluq hissi yaradır.

- Əlavə yağ və istilik tətbiq olunmadığı üçün çiy tərəvəzlər daha az kalorilidir.

Həssas həzm sisteminə malik insanlar üçün çiy tərəvəzlər şişkinlik və qaz yarada bilər. Bəzi tərəvəzlərdə qida maddələrinin sorulması çətinləşir (məsələn, ispanaq və çuğundurda olan oksalatlar səbəbindən kalsium udulması azala bilər).

Bişmiş tərəvəzlərin faydaları:

- Bəzi qidalar bişəndə daha faydalı olur. Pomidor bişirildikdə likopen adlı güclü antioksidantın miqdarı artır.

- Yerkökü və balqabaq bişəndə beta-karotin daha yaxşı sorulur.

- İspanaq və kələm bişirildikdə oksalat azalır, kalsium və dəmirin udulması yaxşılaşır.

- Bişmiş tərəvəzlər daha yumşaq olduğundan, mədə-bağırsaq sistemi üçün yüklənmə yaratmır. Xüsusilə yaşlılar və həssas qidalanma rejimində olan insanlar üçün münasibdir.

- Bişmiş tərəvəzlər müxtəlif yeməklərə inteqrasiya oluna bilər.

Bəs, bişirmə zamanı nə itirilə bilər?

- C vitamini və B qrupu vitaminlər istilikdə parçalanır.

- Uzun müddət qaynatma qida dəyərini azaldır.

- Qızartma və çox yağlı bişirmə isə kalori artımına səbəb olur.

Ən sağlam bişirmə üsulları: buxarda bişirmə, sobada yüngül qovurma və qısa müddətli qaynatmadır.

Tərəvəzlərin həm çiy, həm də bişmiş formada yeyilməsi faydalıdır, əsas olan balans və düzgün bişirmə üsuludur.