Lesitin fosfolipidlər adlanan bir qrup yağın adıdır. Lesitin əlavələri adətən soya , günəbaxan toxumu , kolza, yumurta sarısı və ya balıq kimi digər heyvan məhsullarından əldə edilir . Foodinfo.az lesitin haqqında bilmək lazım olan hər şeyi bu məqalədə təqdim edir.

Soya lesitini nədir?

Aldığınız qidanın etiketlərini oxusanız, bazarda ən çox istifadə edilən qida əlavələrindən biri olan "soya lesitini" adlı bir tərkib hissəsini mütləq görəcəksiniz.

Soya lesitinin tərkibində yalnız az miqdarda soya zülalı var və bu səbəbdən tədqiqatçılar soya lesitininin soya allergiyası olan insanların əksəriyyətində allergik reaksiyalara səbəb olmadığına inanırlar. Başqa sözlə, soya allergenləri istehsal prosesində demək olar ki, tamamilə çıxarılan zülal hissəsində tapılır.

Lesitin nə üçün faydalıdır?

1. Demans və ya koqnitiv pozğunluq

Bir sıra tədqiqatlarda tədqiqatçılar lesitinin Alzheimer xəstəliyi , demans , Parkinson və yaddaş problemlərinə təsirini araşdırdılar. Bu araşdırmalara görə, bu maddə yaddaş problemlərinə müsbət təsir göstərə bilər, lakin demensiyanın müalicəsinə təsirinin nəticələri hələ ki aydın deyildi.

Başqa bir araşdırma kolinin baş zədəsi pozğunluqları üçün bir qədər faydalı olduğunu göstərdi.

2. Yüksək xolesterol

Bəzi mütəxəssislərin fikrincə, lesitinin ürək-damar sisteminə antiinflamatuar və qoruyucu təsiri var. Bu sahədə aparılan kiçik bir araşdırmaya görə, 2 ay ərzində gündəlik 500 mq soya lesitini istehlakı ümumi xolesterini və LDL xolesterini (aşağı sıxlıqlı lipoproteinlər) azaldır.

2010-cu ildə aparılan başqa bir araşdırmada alimlər hiperkolesterolemiya (qanda yüksək xolesterol) olan xəstələrə soya lesitini tətbiq etdikdən sonra ümumi və LDL xolesterol səviyyələrini qiymətləndirdilər. 30 könüllü gündəlik 500 mq soya lesitini əlavə etdi və nəticələr heyrətamiz idi. Əlavə qəbul etdikdən sonra tədqiqatçılar bu nəticələri tapdılar:

1 aylıq istifadədən sonra ümumi xolesterinin 41% azalması;

2 aylıq istifadədən sonra ümumi xolesterinin 42% azalması;

1 aylıq istifadədən sonra LDL xolesterinin 42% azalması;

2 aylıq istifadədən sonra LDL xolesterolda 56% azalma

Bu tədqiqatın nəticələrinə görə, soya lesitini hiperkolesterolemiyanın müalicəsi üçün faydalı qida əlavəsi kimi istifadə edilə bilər.

3. Mastit

 Tıxanmış süd kanalları mastitə səbəb ola bilər. Bəzi araşdırmalara görə, lesitin tıxanmış süd kanallarını müalicə edə və ya qarşısını ala bilər. Əlbəttə ki, bu məhsulun dozasını təyin etmək və effektivliyini təmin etmək üçün daha çox araşdırma aparılmalıdır. Həm də ana südü zamanı lesitin və ya hər hansı digər əlavə qəbul etməzdən əvvəl mütəxəssislə məsləhətləşmək lazımdır.

4. Menopozun simptomları

Bir araşdırmada tədqiqatçılar postmenopozal qadınlara 8 həftə ərzində yüksək dozada (1200 mq/gün) və ya aşağı dozada (600 mq/gün) soya lesitini və ya plasebo qəbul etmişlər. Yüksək dozalı qrupda enerji səviyyələrinin yüksəlməsi, diastolik qan təzyiqinin azalması və ürək-ayağı damar indeksinin (CAVI) azalması olduğu bildirilir. Təbii ki, bu nəticələri təsdiqləmək üçün daha çox araşdırmaya ehtiyac var.

5. Osteoporoz

Araşdırmalara görə, soya və tərkibində soya olan birləşmələr, o cümlədən soya lesitini sümükləri gücləndirir və osteoporozun qarşısını alır . Elmi araşdırmalara görə, yaşlı asiyalı qadınlar qafqazlı qadınlara nisbətən omba sınıqlarından daha az əziyyət çəkirlər və asiyalılar arasında soya məhsullarının istehlakı qafqazlılardan xeyli çoxdur.

Tədqiqatçılar soya əsaslı məhsulların sümük itkisi və qırılma sürətini azaldır . Bu, soyanın estrogenik təsiri ilə bağlı ola bilər, çünki menopozun səbəb olduğu estrogen çatışmazlığı yaşlı qadınlarda sümük itkisini sürətləndirir

6. Bağırsaq kolitləri

Fosfatidilkolin bağırsağı zərərli bakteriyalardan və iltihabdan qoruya bilər. Ülseratif kolit (iltihablı bağırsaq xəstəliyinin bir növü) olan bir sıra insanları müayinə edərək , bu insanlarda az miqdarda fosfatidilkolinin olduğu müəyyən edilmişdir. Bir sıra tədqiqatlara görə, lesitində olan fosfatidilkolin xoralı kolitli insanları yaxşılaşdırıb.

Başqa bir araşdırmada tədqiqatçılar iştirakçıları 3 qrupa ayırdılar və onlara 12 həftə ərzində fosfatidilkolinlə qatılaşdırılmış 94%-dən çox soya lesitini olan 0,8 qram, 1,6 qram və 3,2 qram əlavə verdilər. Xüsusilə 3,2 qram əlavə qəbul edən qrupda kolit xəstəliyinin aktivlik indeksində yaxşılaşma müşahidə edilmişdir. Təbii ki, bu nəticələri təsdiqləmək üçün daha çox araşdırmaya ehtiyac var.

Lesitinin yan təsirləri

Ümumiyyətlə, lesitin əlavələri təhlükəsiz sayılır, lakin bu maddəyə allergik reaksiya baş verə bilər. Bu və ya hər hansı digər əlavəni qəbul etməzdən əvvəl, xüsusən də müəyyən dərmanlar qəbul edirsinizsə və ya müəyyən allergiyanız varsa, həkiminizlə məsləhətləşin.

Şəbnəm