İyun ayları bir çox uşaq və valideynlər üçün uzunmüddətli stresə səbəb olan buraxılış imtahanları dövrüdür.
Foodinfo.az-ın məlumatına görə, aztibb.az xəbər verir ki, kardioloq Polina Kontsedailo “İzvestiya”ya müsahibəsində uzunmüddətli stressin yeniyetmələrdə hansı xəstəliklərə səbəb ola biləcəyi barədə danışıb.
“Yuxarı yaşlı yeniyetmələrin psixoloji xüsusiyyətlərini nəzərə almaq (emosional qeyri-sabitlik, təəssürat, həssaslıq), imtahanlarda uğursuz olmaq qorxusu, valideyn məyusluğu, cəmiyyətin təzyiqi, özünü sinif yoldaşları ilə müqayisə etmək, imtahanlara hazırlaşmaq güclü stresə çevrilə bilər. Stress bədənin xarici stimulların təsirinə təbii (normal) reaksiyasıdır, dəyişən şəraitə uyğunlaşmağa kömək edir, lakin yalnız aşağı intensivlik və qısa müddətli şəraitdə”, - mütəxəssis izah edib.
Hans Selyenin nəzəriyyəsinə görə, stressin inkişafının ilk mərhələsində - narahatlıq mərhələsində orqanizmin resursları səfərbər olunur. Dəridən, mədə-bağırsaq traktından və digər orqanlardan beyinə və əzələlərə qan axınının yenidən bölüşdürülməsi, görmə və eşitmə qabiliyyətinin kəskinləşməsi, metabolik proseslərin aktivləşdirilməsi, immun sisteminin funksional fəaliyyətinin azalması ilə ifadə edilir. Bu, stres faktorlarının təsirlərinin öhdəsindən gəlməyə kömək edir. Ancaq stres uzun müddət davam edərsə, sadalanan mexanizmlər sağlamlığa təhlükə yaratmağa başlayır.
“Uzun müddətli stress ilə nevroloji pozğunluqlar inkişaf edə bilər, o cümlədən xroniki yorğunluq sindromu, əhval dəyişikliyi, davranış pozğunluqları, narahatlıq, depressiv pozğunluqlar, yaddaş və konsentrasiya problemləri mümkündür. Həmçinin, uzunmüddətli stress metabolik pozğunluqlara, o cümlədən artıq çəkiyə, qalxanabənzər vəzin disfunksiyasına, aybaşı dövrünün pozulmasına və mədə xorası da daxil olmaqla həzm sisteminin pozulmasına səbəb ola bilər. Dəri xəstəliklərinə sedef və ekzema daxildir. Xroniki xəstəliklərin mümkün kəskinləşməsi, məsələn, bronxial astma, herpes infeksiyası. Digər təzahür isə orqanizmin müqavimətinin azalması səbəbindən soyuqdəymələrin artması ola bilər”, - deyə həkim əlavə edib.
İmtahanlara hazırlaşarkən stress səviyyəsini azaltmaq üçün ilk növbədə yeniyetmənin gündəlik iş rejimini normallaşdırmaq məsləhətdir. Düzgün qidalanma, gecə ən azı səkkiz saat yatmaq (saat 23:00-dan əvvəl yatmaq daha yaxşıdır), təmiz havada gəzmək, müntəzəm olaraq orta fiziki fəaliyyət və yatmazdan iki-üç saat əvvəl qacetlərdən istifadə etməmək çox sadə, lakin təsirli üsullardır. Bu, narahatlıq səviyyələrini azaltmağa kömək edəcəkdir.