Yuxunun keyfiyyəti insan sağlamlığının ən əsas dayaqlarından biri hesab olunur və son illərdə aparılan çoxsaylı elmi araşdırmalar göstərir ki, yuxusuzluq yalnız yorğunluq və diqqət dağınıqlığına deyil, həm də immun sisteminin zəifləməsinə səbəb olur.
Foodinfo.az xəbər verir ki, ABŞ-ın Kaliforniya Universitetinin nevrologiya və psixiatriya professoru Dr. Matthew Walker “BBC News” portalına açıqlamasında kifayət qədər yatmayan insanların immun hüceyrələrinin fəaliyyətinin əhəmiyyətli dərəcədə zəiflədiyini bildirib.
Professorun sözlərinə görə, yuxu zamanı orqanizmdə bir sıra vacib proseslər baş verir: immun sisteminin hüceyrələri yenilənir, antikorlar daha aktiv şəkildə istehsal olunur və bədən gündəlik stresin yaratdığı zədələri bərpa edir. O qeyd edib ki, gecə yuxusunun kəsilməsi və ya yeddi saatdan az yatmaq bu proseslərin pozulmasına, nəticədə isə orqanizmin virus və bakteriyalara qarşı müqavimətinin zəifləməsinə səbəb olur.
Dr. Walker əlavə edib ki, aparılan təcrübələr göstərir: yuxusuz qalan şəxslərdə qrip peyvəndindən sonra yaranan antikorların səviyyəsi normal yatan şəxslərlə müqayisədə təxminən 50 faiz daha aşağı olur. Onun sözlərinə görə, bu fakt yuxunun immun sisteminin gücləndirilməsində dərman və ya əlavə preparatlarla müqayisə olunmayacaq qədər mühüm rol oynadığını sübut edir.
Mütəxəssis deyib ki, yuxusuzluq həmçinin xroniki iltihabi proseslərin artmasına gətirib çıxarır. Bu isə yalnız yoluxucu xəstəliklərə qarşı həssaslığı deyil, eyni zamanda ürək-damar xəstəlikləri, şəkərli diabet və hətta bəzi xərçəng növlərinin yaranma riskini yüksəldir. Onun fikrincə, insan bədəni yuxunu bir növ “daxili təmizləmə və bərpa mexanizmi” kimi istifadə edir və bu mexanizmin düzgün işləməməsi bütün orqanizmi təhlükə altında qoyur.
Dr. Walker bildirib ki, müasir cəmiyyətdə insanların yuxuya ən böyük düşmənləri gecə ekran istifadəsi, mobil telefonlara bağlılıq və qeyri-sabit iş rejimləridir. O qeyd edib ki, xüsusilə gənclər sosial şəbəkələrdə vaxt keçirmək naminə gec saatlara qədər yatmır və bu, onların həm dərs nəticələrinə, həm də uzunmüddətli sağlamlıqlarına ciddi zərər vurur.
Onun tövsiyəsinə görə, yuxunun keyfiyyətini qorumaq üçün ən azı 7-8 saatlıq fasiləsiz yuxu vacibdir və yatmazdan əvvəl parlaq ekranlardan uzaq durmaq, otaqda sakit və qaranlıq mühit yaratmaq lazımdır. O həmçinin qeyd edib ki, qəhvə və enerji içkiləri gecə yuxusunu daha da çətinləşdirir, buna görə axşam saatlarından sonra bu içkilərdən imtina edilməlidir.
Professor əlavə edib ki, qısamüddətli yuxu rejimi bir neçə gün ərzində bədənin enerji balansını pozur, amma uzunmüddətli yuxusuzluq həm immunitetin daimi zəifləməsinə, həm də beyin fəaliyyətinin zəifləməsinə səbəb olur. Onun fikrincə, bu, yalnız fərdi sağlamlıq məsələsi deyil, həm də ictimai sağlamlıq problemi kimi qiymətləndirilməlidir.
Dr. Walker vurğulayıb ki, pandemiya dövründə yuxunun əhəmiyyətinə xüsusi diqqət yetirilməlidir, çünki güclü immun sisteminə malik olmaq insanları viruslara qarşı daha davamlı edir. Onun sözlərinə görə, insanlar öz gündəlik həyatlarını planlaşdırarkən yuxunu qida və idman qədər əsas prioritet hesab etməlidirlər.
Mütəxəssis sonda bildirib ki, sağlamlıq üçün ən yaxşı “resept” dərmanlardan ibarət deyil, sadəcə vaxtında və kifayət qədər yatmaqdan ibarətdir. O deyib ki, “yuxunu qurban verən” hər bir insan əslində immunitetini zəiflədir və gələcəkdə daha çox xəstəliklərlə üzləşmək riski daşıyır.
