Orqanizmin normal fəaliyyəti üçün əvəzolunmaz vitamin və minerallardan biri də beta-karotindir. Beta-karotin antioksidandır, qəbul edildikdə A vitamininə çevrilir və ilk növbədə hüceyrələri sərbəst radikalların zərərindən qoruyur, eyni zamanda bir sıra həyati funksiyaları yerinə yetirir. Beta-karotin beyin funksiyasını stimullaşdırmaq, yaddaş və konsentrasiyanı artırmaq, zehni funksiyanı gücləndirməyə qadir mikroelementdir. Dərinin sağlamlığına faydalı təsir göstərir, hüceyrələri zərərlərdən quruluqdan və beləliklə də vaxtından əvvəl qırışlardan qoruyur (qırışlar quru dərilərdə daha tez əmələ gəlir). Həm də dərini içəridən qidalandırır, soyulmanı aradan qaldırır. Bundan əlavə, beta-karotin gözlərə də faydalı təsir göstərir, görmə qabiliyyətinin "düşməsinin" qarşısını alır və "ruhun güzgüsünü" yaşla əlaqəli dəyişikliklərdən qoruyur. Ən nəhayət, beta-karotin immun sisteminin əsas müdafiəçilərindən biridir. Antioksidan xüsusiyyətləri, hüceyrələri zərər, virus və iltihabdan qoruyaraq bir növ qalxan yaradır.
Beta-karoteni harada axtarmaq olar?
Beta-karoten meyvə və tərəvəzlərə parlaqlıq verən elementdir. Yerkökü, balqabaq, şirin kartof, bolqar bibəri - bu antioksidanın əsl anbarıdır. Ayrıca ispanaq, kələm, brokoli, noxud, cəfəri və keşnişin də tərkibində beta-karoten var (bu məhsullar o qədər də parlaq rəngləri ilə fərqlənməsələr də, tərkibindəki faydalı maddələr heç də digərlərindən az deyil).
Beta-karotenlərin ən mühüm funksiyası, orqanizmə daxil olduqda A vitaminə çevrilir və A vitamini yağda həll edir. Yəni, yağ komponenti olmadan o, orqan tərəfindən həzm oluna bilməz. Buna görə də, yerkökü, kələm və digər antioksidanla zəngin tərəvəzlərdən salat hazırlayarkən, bir neçə qaşıq bitki yağı, bir ovuc qoz-fındıq və ya kəpək əlavə etməyi unutmayın. Beləliklə, bütün faydalı maddələr itirilməyəcəkdir. İkincisi, dəqiq olaraq A vitamini yağda həll edildiyi üçün, hipervitaminoz riski var, yəni orqanizmdə vitaminin normadan artıq olması. Suda həll olunan vitaminlərdə (bütün qruplar B və C vitamini) bu baş verməyəcək, çünki artıqlığın hamısı bədəndən maye vasitəs xaric olunacaq. Buna görə immun sistemini qorumağa və parlaq bir dəri əldə etməyə çalışarkən nisbiliyi unutmayın. Qidalanma ilk növbədə balanslı olmalıdır (gündəlik kaloriyə uyğun).