Yod tiroid hormonlarının sintezi üçün vacib olan əsas minerallardan biridir. Tiroid vəzinin düzgün işləməsi üçün bədəndə kifayət qədər yod olmalıdır. Yod çatışmazlığı ciddi sağlamlıq problemlərinə, o cümlədən tiroid xəstəliklərinə səbəb ola bilər.
Foodinfo.az bildirir ki, bu məqalədə yod çatışmazlığının tiroid və ümumi sağlamlığa olan təsirləri araşdırılacaq.
Tiroid vəzi boyunun ön hissəsində yerləşən və bədəndə maddələr mübadiləsini tənzimləyən hormonlar istehsal edən kiçik bir vəzdir. Bu hormonlar tiroksin (T4) və triiodotironin (T3) adlanır. Hər iki hormonun sintezində yod vacib rol oynayır. Bədəndə kifayət qədər yod olmadıqda tiroid hormonlarının istehsalı azalır və bu da metabolik problemlərə səbəb olur.
Yod Çatışmazlığının Əsas Nəticələri:
1. Hipotiroidizm
Yod çatışmazlığı tiroid hormonlarının istehsalının azalmasına səbəb olur ki, bu da hipotiroidizm adlanan bir vəziyyətə gətirib çıxarır. Hipotiroidizm maddələr mübadiləsinin yavaşlamasına, enerji səviyyəsinin azalmasına, kilo artımına, yorğunluğa və soyuğa qarşı həssaslığa səbəb ola bilər. Bu vəziyyətin uzunmüddətli təsirləri ürək-damar problemləri və digər xroniki xəstəliklərdir.
2. Guatr
Bu vəziyyətin ən tanınmış nəticələrindən biri guatrın, yəni tiroid vəzinin şişməsinin yaranmasıdır. Yod çatışmazlığı vəziyyətində tiroid vəzi hormon istehsalını artırmağa çalışır və bu da onun böyüməsinə səbəb olur. Guatr boyunda şişkinlik və narahatlıq yaradır və bəzi hallarda tənəffüs və ya udma problemlərinə səbəb olur.
3. Uşaq İnkişafında Problemlər
Hamiləlik zamanı yod çatışmazlığı dölün inkişafına mənfi təsir göstərə bilər. Ana bətnində kifayət qədər yod almayan körpələrdə zehni və fiziki inkişaf geriliyi, doğuşdan sonra isə böyümə problemləri və kretinizm adı verilən ciddi inkişaf qüsurları müşahidə oluna bilər.
4. Kretinizm
Yod çatışmazlığına məruz qalan uşaqlarda kretinizm inkişaf edə bilər. Bu vəziyyət ciddi zehni gerilik, eşitmə və nitq problemləri, qısa boy və digər inkişaf qüsurları ilə xarakterizə olunur. Kretinizm yod çatışmazlığının ən ağır nəticələrindən biridir və erkən müdaxilə olmadıqda geri dönməz ola bilər.
Bu problemin qarşısını almaq və tiroid xəstəliklərinin inkişaf riskini azaltmaq üçün yodla zəngin qidaların istehlakı vacibdir. Dəniz məhsulları, yodlaşdırılmış duz, süd məhsulları və yumurta yodun yaxşı mənbələridir. Hamilə qadınlar və uşaqlar üçün isə yod qəbulunun təmin olunması xüsusilə vacibdir.
