Trans yağ pis xolesterini (LDL) artırır və yaxşı xolesterolu (HDL) aşağı salır. Bu məqalədə trans yağ haqqında daha çox bilməlisiniz.
Foodinfo.az xəbər verir ki, mütəxəssislər trans yağın istehlak edə biləcəyiniz ən pis yağ növü olduğuna inanırlar. Digər yeməli yağlardan fərqli olaraq, trans yağ turşuları da adlandırılan trans yağlar pis xolesterini artırır və yaxşı xolesterini aşağı salır.
Yüksək LDL səviyyələri və aşağı HDL səviyyələri həm kişilərdə, həm də qadınlarda ürək-damar xəstəlikləri riskini əhəmiyyətli dərəcədə artıran və hətta ölümcül ola bilən birləşmədir.
Bəzi ət və süd məhsulları təbii olaraq az miqdarda trans yağ ehtiva edir. Lakin trans yağların çoxu sənaye prosesləri zamanı yağa hidrogen əlavə etməklə yaranır ki, bu da yağın otaq temperaturunda bərkiməsinə səbəb olur. Bu hidrogenləşdirilmiş yağlar digər yağlara nisbətən daha gec xarab olur, ona görə də bu yağlarla hazırlanan qidalar da daha gec xarab olur.
Hidrogenləşdirilmiş yağ kimi tanınan trans yağın emal edilmiş forması bir çox qidada olur.
Hər növ hazır tort və xəmirlərin tərkibində hidrogenləşdirilmiş yağdan alınan yağ var. Tortların bəzək kremlərinin tərkibində də trans yağlar var.
Kartof çipsləri, qarğıdalı və tortillalarda trans yağ var, popkorn isə onlardan daha sağlam qəlyanaltı hesab olunur. Əlbəttə ki, hazır qovrulmuş qarğıdalılar və ya mikrodalğalı sobada hazırlananlar evdə hazırlanmış növdən fərqlidir.
Çox yağda qızardılan kartof qızartması, donuts və qızardılmış toyuq kimi qidalarda trans yağ çoxdur.
Qablaşdırılmış biskvitlər, qablaşdırılmış tortlar və hazır dondurulmuş pizzalar kimi məhsullarda trans yağlar olur.
Südsüz və marqarinsiz qaymaqlı və hazır qəhvələrdə bir qədər hidrogenləşdirilmiş yağ var.
Amerikada əgər bir məhsulda yarım qram trans yağ varsa, adətən həmin məhsulun məlumat etiketində sıfır rəqəmi göstərilir ki, bu da o deməkdir ki, bu məhsulların gizli trans yağla tez-tez istehlakı son dərəcə zərərlidir. Alış-veriş edərkən qidalanma etiketini yoxladığınız zaman trans yağdan əlavə hidrogenləşdirilmiş yağ da axtarın, çünki bu, yarım qramdan az olsa belə, istehlakçıların bilmədiyi gizli trans yağdır.
Nə qədər trans yağ istehlak edilməlidir?
Xüsusilə hidrogenləşdirilmiş bitki yağında olan növ trans yağın orqanizm üçün heç bir xüsusiyyəti yoxdur. ABŞ Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi bu yağdan mümkün qədər istifadə etməməyi tövsiyə edir. ABŞ-ın Səhiyyə və Qida Nazirliyi bu yaxınlarda qida məhsullarından hidrogenləşdirilmiş yağı çıxarmaq üçün tədbirlər görüb.
Mütəxəssis həkimlər trans yağın yaxşı və pis xolesterinin miqdarına təsirindən çox narahatdırlar.
LDL və ya pis xolesterin: Bu xolesterin əsas damarlarda yığılır və onları dar və sıx edir.
HDL və ya yaxşı xolesterin: artıq xolesterolu toplayır və qaraciyərə yönəldir.
Damarlarda yağ yığılması kapilyarın yırtılmasına və ya qan laxtalanmasına səbəb ola bilər ki, bu da qan axını dayandırır və ürəkdə infarkta səbəb olur.
Trans yağsız qidaların sağlam olması fikri tamamilə yanlışdır. Qida istehsalçıları trans yağları digər əlavələrlə əvəz etməyə çalışırlar. Böyük miqdarda doymuş yağ ehtiva edən kokos yağı və palma yağı kimi. Bu yağlar qanda pis xolesterolu artırır.
Sağlam bir pəhrizdə gündəlik kalorilərin 35% -i yağdan gəlir, lakin doymuş yağ qəbulu 10% -dən az olmalıdır. Zeytun yağı, fıstıq yağı və kanola yağında olan mono doymamış yağ (yağ turşusu zəncirində ikiqat bağa malik olan yağ turşusu növü) daha yaxşı seçimdir. Hər növ qoz-fındıq, balıq və doymamış yağ turşuları olan və tərkibində omeqa-3 olan digər qidalar gündəlik istehlak üçün çox faydalıdır.
Şəbnəm
